Anderhalf jaar geleden kraaiden we nog victorie toen burgemeester Somers de collegebeslissingen online liet zetten. Een gevolg van onze oproep tot een transparanter Mechels stadsbestuur. Nu blijkt dat we blij waren met een dooie mus: een check van een doordeweekse juni-agenda van het Mechelse schepencollege laat zien dat amper de helft van de agendapunten online staat. Het stadsbestuur houdt de dossiers “die nog in volle voorbereiding zijn” liever buiten beeld. En dat zijn er best wel wat, ontdekten we na een openbaarheidsverzoek.
Het belangrijkste bestuursorgaan van onze stad, het college van schepenen en burgemeester, plaatst maar een fractie van haar officiële agenda en beslissingen op het internet. Nochtans liet burgemeester Bart Somers (Open VLD) een jaar geleden, na een gezamenlijke oproep van het online magazine As Gau Paust en GvA-stadsjournalist Sven Van Haezendonck, heel wat collegebeslissingen online plaatsen.
Heel wat, maar verre van allemaal. De dossiers die nog in volle voorbereiding zijn, zo valt te lezen op de site van Stad Mechelen, staan niet online.
En er blijken nog heel wat dossiers voor te bereiden in Mechelen. Een simpele controle van een doordeweekse juni-agenda laat zien dat ongeveer de helft van de officiële agendapunten niet terug te vinden is op de lijst met collegebeslissingen op de site van de stad. Ook collegebeslissingen die de persoonlijke levenssfeer raken, worden niet gepubliceerd, vermeldt Stad Mechelen op haar site.
Toch kregen wij dankzij een eenvoudig openbaarheidsverzoek inzage in de volledige officiële agenda van het Mechelse college. De stad vermeldt op haar site trouwens zelf – op voorzet van dit magazine – dat elke burger ook steeds de mogelijkheid heeft om een officieel uittreksel uit het notulenboek van een specifieke collegebeslissing op te vragen in het kader van het decreet openbaarheid van bestuur.
Om redenen die u bekend zijn en die op de website vermeld zijn, kunnen niet alle collegebeslissingen gepubliceerd worden.
Reactie stadssecretaris Stad Mechelen
À la carte
Dat een dossier nog “in volle voorbereiding” is, hoeft geen reden te zijn om de inzage in een bestuursdocument te weigeren. Meer zelfs, benadrukt Frankie Schram van het Leuvense Instituut voor de Overheid in een reactie, “de openbaarheidswetgeving kent het begrip dossier niet. Er moet beoordeeld worden per bestuursdocument.” Het niet online plaatsen van de agendapunten en beslissingen over lopende dossiers lijkt, met andere woorden, veeleer de keuze van het Mechels stadsbestuur zelf.
“Beslissingen zijn per definitie af”, gaat Schram verder, “dat is ook het geval wanneer tussentijdse beslissingen worden getroffen. Ook bij de documenten van een dossier dat niet af is, betekent dit nog niet dat bepaalde documenten in dit dossier niet zouden af of volledig zijn, zodat zij in principe onder de openbaarheid vallen.”
Ook bij de documenten van een dossier dat niet af is, betekent dit nog niet dat bepaalde documenten in dit dossier niet zouden af of volledig zijn, zodat zij in principe onder de openbaarheid vallen.
Reactie Frankie Schram (Instituut voor de Overheid, KU Leuven)
Binnen het college is er tussen de verschillende stadsbestuurders onderling een aanzienlijk verschil in transparantie. Schepenen Schroons (CD&V) en Siffer (Groen) lieten nagenoeg al hun agendapunten online verschijnen. Bij schepen Geypen (Open VLD) zien we het omgekeerde verhaal. Gek genoeg ontdekten we ook drie agendapunten op de publieke lijst die niet op de officiële agenda terug te vinden waren.
Verplicht in 2019
Hoe dan ook zijn het de laatste maanden dat het Mechels stadsbestuur op haar website kan schermen met de voorbereiding van sommige dossiers. Het nieuwe decreet Lokaal Bestuur verplicht gemeentebesturen vanaf 1 januari volgend jaar om de collegebeslissingen online te plaatsen. Wel blijven de uitzonderingen uit het decreet openbaarheid van bestuur – zoals de bescherming van de persoonlijke levenssfeer – van tel.
“Vanaf 1.1.2019 zullen ze een lijst met besluiten van het College moeten publiceren met daarin een beknopte omschrijving van de punten”, bevestigt ook VVSG-woordvoerster Nathalie Debast. Artikel 285 van het nieuwe decreet stelt zelfs letterlijk dat de burgemeester de besluiten van het college via de webtoepassing van de gemeente bekend moet maken. Van een publicatie à la carte, zoals die vandaag op de site van Stad Mechelen verschijnt, kan in 2019 geen sprake meer zijn.
Onder de radar
Dat je als Mechelaar ondertussen heel wat interessante agendapunten mist, hoeven we je niet te vertellen. Dat gaat van de collegebeslissing over het LEZ-budget, de start van de nieuwe procedure voor het RUP Spreeuwenhoek of het intrekken van een bepaalde gunningsbeslissing…
Doordat het stadsbestuur de dossiers die in voorbereiding waren, eens afgewerkt, achteraf niet per se opnieuw op het college agendeert, blijven die onderwerpen vaak onder de radar. Enkel door de volledige officiële agenda openbaar te maken, kunnen Mechelaars zich een idee vormen van de punten waarover hun stadsbestuur een beslissing nam.
Wat betreft het achteraf publiceren van collegebesluiten (nadat een ‘dossier’ afgewerkt is), is het zo dat niet alle dossiers opnieuw voorgelegd worden aan het college. Enkel dossiers die opnieuw in het college komen, kunnen gepubliceerd worden.
Reactie stadssecretaris Stad Mechelen
At Your ServiceOnze oproep aan het Mechelse stadsbestuur is eenvoudig: plaats – liefst vandaag nog – de officiële agenda’s van het schepencollege online en laat zo, in alle transparantie, aan alle Mechelaars zien over welke onderwerpen u beslist. In tussentijd vraagt het magazine As Gau Paust een digitaal kopietje op van de volledige agenda van het Mechels schepencollege en maakt die transparant voor elke Mechelaar. Vanaf 1 januari 2019 is het Mechels stadsbestuur daar zelf sowieso wettelijk toe verplicht. |
UPDATE 20.07.2018
Het online onderzoeksmagazine Apache.be borduurde voort op ons verhaal en verifieerde de beschikbaarheid van de agenda van het schepencollege in alle 13 Vlaamse centrumsteden.
“In de toepassing van die uitzonderingsgronden zit echter enige ‘speelruimte’. Dat ervaren we al langer, maar de kritische Mechelse stadsblog Asgaupaust legde de vinger nog eens op de wonde.”
Apache.be
As Gau Paust 