“Bouw positievere autofinancieringsmarges op en laat de schulden niet verder oplopen.” De Mechelse stadsadministratie nam meteen na de gemeenteraadsverkiezingen geen blad voor de mond in haar memorandum aan de nieuwe bestuursploeg. Daarbij waarschuwt het managementteam voor enkele “financiële uitdagingen” die eraan komen, waaronder de pensioenfactuur en de oplopende kost van de Hulpverleningszone Rivierenland.
Een nieuw jaar, een nieuwe klas ‘begrotingskunde voor beginners’. Les 5 is een gastles van de Mechelse stadsadministratie over de financiële uitdagingen voor onze stad.
Vlak na de gemeenteraadsverkiezingen schreef het managementteam van Stad en Sociaal Huis Mechelen – kortweg ‘Groep Mechelen’ – een brief vol aanbevelingen aan de nieuwe bestuursploeg. Een heus memorandum met als doel “om voldoende en juiste informatie te geven zodat een goed lokaal beleid kan worden uitgestippeld voor de volgende legislatuur”.
De tekst weerspiegelt de verzamelde expertise in Groep Mechelen. “Er zullen duidelijke keuzes moeten worden gemaakt”, schrijft de administratie onomwonden, “om de schaarse middelen zo efficiënt en effectief mogelijk in te zetten.”
De absolute meerderheid van burgemeester Somers (13 zetels Groen, 10 zetels Open VLD en 2 zetels m+) erkent die expertise ook in haar bestuursakkoord. Van de 545 speerpunten verwijzen er 22 expliciet naar het memorandum van de ambtenarij. Da’s 4 procent. “Hieruit [het memorandum van de stadsadministratie] werden tal van punten opgenomen in het bestuursakkoord”, schrijft de Stadslijst daarover, die vol lof is over de kwaliteit van het werk van de stadsmedewerkers.
Het werk van de medewerkers van de stad Mechelen is immers van grote kwaliteit. Hun focus is vaak complementair aan die van politieke partijen.
Bestuursakkoord 2019 – Groen, Open VLD, m+
Schuldafbouw
Al neemt de stadslijst de financiële aanbevelingen van de stadsadministratie niet letterlijk op in het bestuursakkoord, toch komt het drukken van de stadsschuld meer dan aardig in de buurt.
| Memorandum | Bestuursakkoord |
| Bouw positievere autofinancieringsmarges op en laat de schulden niet verder oplopen. | Nu de grote investeringsgolf achter de rug is, willen we de stadsschuld in de periode 2019-2024 met meer dan een vijfde laten dalen tot minder dan 200 miljoen euro. |
In haar bestuursakkoord wijdt het nieuwe stadsbestuur een apart hoofdstuk aan de stadsfinanciën, maar onderstreept daarbij vooral de gedane investeringen. Zonder die investeringen, geen welvarend Mechelen, klinkt het stellig. “Bij onze verkiezing tot overheidsorganisatie van het jaar 2017 haalde de jury expliciet onze investeringspolitiek aan als motivatie voor onze nominatie”, beargumenteert het nieuwe stadsbestuur bovendien. (Bij de officiële organiserende instantie vingen wij bot toen we inzage vroegen in de juryverslagen van de vier finalisten, AGP)
“Onze stad”, lezen we verder in het bestuursakkoord, “heeft elk jaar meer inkomsten dan ze uitgeeft aan haar exploitatie.”
Wat het stadsbestuur daar niet bij vermeldt, is dat dit helemaal op het eind van de bestuursrit sowieso verplicht is, anders kan de autofinancieringsmarge op dat moment nooit positief zijn. Van moetens dus, anders schorst de provinciegouverneur het meerjarenplan van het stadsbestuur.
Autofinancieringsmarge = (exploitatiesaldo) – (aflossingen van leningen)
Wel is vandaag de “grote investeringsgolf” achter de rug, geeft de stadslijst toe, die daarom de tijd rijp acht om de schulden van de stad af te bouwen.
Bulletproof
Ook belooft de stadslijst in haar bestuursakkoord om geen bulletleningen meer af te sluiten. Een voorzet uit de verkiezingsprogramma’s van CD&V en sp.a. Die bulletleningen waren de voorbije legislatuur dan ook geregeld kop van jut. Bovendien kunnen bullets (leningen die pas op het eind van een termijn worden afgelost, AGP) die autofinancieringsmarge fel vertekenen in vergelijking met klassieke leningen – die een bestuur wel periodiek hoort af te lossen.
Net daarom kreeg de stad, tijdens de vorige legislatuur, de warme aanbeveling vanuit het Vlaams Agentschap Binnenlands Bestuur om de impact mee te geven op de autofinancieringsmarge indien alle schulden met klassieke leningen zouden worden gefinancierd, met jaarlijkse aflossingen en over een normale aflossingsperiode.
Maar ook de stadsadministratie spaart haar kritiek niet en wijst er fijntjes op dat de positieve autofinancieringsmarge in de laatste jaren van de planningsperiode maar bereikt werd door “de facultatieve uitgaven ten voordele van gezinnen en verenigingen te beperken; het personeelsbestand verder af te bouwen door niet-vervanging van pensioneringen, waar dat – volgens de stedelijke administratie – niet strikt noodzakelijk was; en de investeringsbudgetten te beperken tot de lopende engagementen en de recurrente vervangings- en onderhoudsinvesteringen.”
Verminderde slagkracht
En de stadsadministratie doet nog een duit in het zakje en bemerkt dat het stadsbestuur in vergelijking met de voorbije legislaturen heel wat minder financiële slagkracht heeft voor projecten.
Wat beschikbaar is voor projecten, na vervangingsinvesteringen en verplichte rioleringsinvesteringen, is zeer beperkt in vergelijking met de vorige legislaturen.
Memorandum – Groep Mechelen
Het managementteam van Groep Mechelen schuift daarom zes financiële uitdagingen naar voor:
- De pensioenfactuur en in het bijzonder de sterk oplopende responsabiliseringsbijdrage voor de pensioenen van statutair personeel. Dit zowel bij stad als bij sociaal huis en AV Dodoens
- De rentabilisering van omvangrijke investeringen in nieuwe woonzorgcentra door het Zorgbedrijf
- De continuering van een correctie die toegestaan werd vanaf de fusie met de politiezone Willebroek op de federale dotaties aan de politiezone
- De oplopende kost van de Hulpverleningszone Rivierenland
- De rioleringsverplichtingen en de vereiste om de dito saneringsbijdragen volledig te besteden aan het beheer van afvalwater
- De onzekerheid rond de dividenden uit de energiesector door de wijzigende marktomstandigheden
Stuk voor stuk financiële vraagstukken waar het nieuwe bestuur tegen aankijkt – en die we zullen blijven opvolgen in deze klas begrotingskunde. Aan de stijgende pensioenlasten wijdden we eerder al een les.
Follow @asgaupaust
As Gau Paust 