Puntje van kritiek op Mechelse OCMW-begroting

Het Sociaal Huis schreef een negatieve autofinancieringsmarge in voor het boekjaar 2019. Hoewel het Mechels bestuur daarmee geen begrotingsregels overtrad, is dat toch niet helemaal naar de zin van het Vlaams Agentschap Binnenlands Bestuur.

Welkom opnieuw in de klas ‘begrotingskunde voor beginners’. Les 6: de marge op de autofinancieringsmarge.

Trouwe volgers van onze lessenreeks ‘begrotingskunde voor beginners’ weten dat de autofinancieringsmarge een belangrijk criterium is voor het structureel evenwicht van de begroting. Zo moet deze maat in het laatste boekjaar van het meerjarenplan positief zijn. Bovendien moet voor OCMW’s ook de som van de autofinancieringsmarges in elk jaar van de planningsperiode groter zijn dan nul. Zo wil men vermijden dat OCMW’s zich genoodzaakt zien om activa te verkopen om een budgettair evenwicht te bewaren.

Autofinancieringsmarge = (exploitatiesaldo) – (aflossingen van leningen)

Uitzonderlijk jaar

Maar voor het jaar 2019 liggen de kaarten anders: in het eerste jaar na de gemeenteraadsverkiezingen is het nieuwe bestuur niet verplicht om het budget te laten passen in het meerjarenplan, dat eigenlijk nog van de vorige bewindsploeg afstamt.

Ook een positieve autofinancieringsmarge is niet meer strikt noodzakelijk. Dat komt – lezen we in een omzendbrief over het budget 2019 – doordat je een autofinancieringsmarge, als criterium voor de beoordeling van het structureel evenwicht, in principe altijd over een langere termijn moet beoordelen. Maar bij dit eerste jaar van de nieuwe bestuursploeg gaat het dus louter en alleen om het budget van ’19.

Aanbeveling

Toch vindt het Vlaams Agentschap Binnenlands Bestuur, dat de Mechelse begroting doorlichtte, dat het OCMW Mechelen of Sociaal Huis er beter aan doet om ook in 2019 een positieve autofinancieringsmarge na te streven. Zelfs al is dat geen wettelijke verplichting. Het is op zijn minst aanbevolen, schrijft de Vlaamse overheid in een e-mail aan Stad Mechelen.

Conform de omzendbrief van 20/07/2018 is het wel aanbevolen ook in boekjaar 2019 een positieve autofinancieringsmarge te bereiken.
Uit een e-mail van het Agentschap Binnenlands Bestuur aan de stad Mechelen

In haar omzendbrief van juli 2018 schrijft Vlaams minister voor binnenlands bestuur Liesbeth Homans (N-VA) dat dit uitzonderlijke jaar geen vrijgeleide mag zijn om te talmen met de structurele gezondmaking van de financiën. “Ik reken erop dat de besturen hun verantwoordelijkheid nemen om ook in het boekjaar 2019 een positieve autofinancieringsmarge te bereiken.”

Ik reken erop dat de besturen hun verantwoordelijkheid nemen om ook in het boekjaar 2019 een positieve autofinancieringsmarge te bereiken.
Minister Liesbeth Homans in haar omzendbrief van juli 2018

Desondanks verwacht het Sociaal Huis Mechelen voor 2019 een negatieve autofinancieringsmarge van -1,3 miljoen euro.

Stadsdotatie

“Wij bouwen het overschot in het Sociaal Huis af om al te anticiperen op de financiële integratie vanaf 2020”, reageert schepen van Financiën Koen Anciaux (Open VLD). De schepen verwijst daarmee naar de nieuwe begrotingsregels die Stad en OCMW straks moeten volgen (zie kaderstukje). “Het is daarom niet nodig een groot algemeen overschot te hebben in het Sociaal Huis. Dat afbouwen gebeurt door de stadsdotatie te beperken. Daardoor wordt de autofinancieringsmarge negatief beïnvloed.”

Wij hebben gestreefd naar een afbouw van het algemeen overschot via het beperken van de stadsdotatie. Een negatieve autofinancieringsmarge is daarvan het gevolg.
Reactie van schepen van Financiën Koen Anciaux

Ondertussen bouwt het Sociaal Huis ook in 2019 haar algemeen overschot verder af. Wel moest de stad Mechelen haar dotatie opnieuw verhogen, van 11,3 naar 14,8 miljoen euro, om het gestegen exploitatietekort bij het Sociaal Huis op te vangen – maar dat ontdekten wakkere burgers natuurlijk al. (Vanaf 2018 verminderden zowel de ontvangsten als de uitgaven bij het Sociaal Huis doordat het Zorgbedrijf Rivierenland de exploitatie van de zorginfrastructuren overnam, red.)

“Vermits het budget 2019 niet moet passen in een meerjarenplan is de indicator voor het structurele evenwicht, de autofinancieringsmarge, geen evenwichtsvoorwaarde waaraan voldaan moet worden”, schrijft het OCMW of Sociaal Huis Mechelen in haar voorwoord van het budget 2019. Dat een nieuwe som van alle autofinancieringsmarges over de ganse planning (2014-2021) nu negatief is, is daarom van geen tel: de meerjarenplanning geldt namelijk niet meer… “Het moet allemaal in het kader van het overgangsjaar 2019 gezien worden waarin wij een budget voor één jaar gemaakt hebben en ondertussen tegen het einde van het jaar een meerjarenplanning maken die aan de decretale vereisten beantwoordt”, reageert schepen van Financiën Koen Anciaux. (Bron figuur: Fragment uit de 2e budgetwijziging 2018 van het Sociaal Huis Mechelen: som van de autofinancieringsmarges voor de ganse planningsperiode 2014-2021 van het Sociaal Huis, gemeenteraad 27 november 2018. | Toevoegingen in het rood gebeurden door AGP)

Autofinancieringsmarge Revisited (II)

Vanaf 2020 moet het Mechels bestuur de nieuwe spelregels volgen van de ‘beleids- en beheerscyclus’, die het budget voortaan integreert in het meerjarenplan. De beleidsrapporten van de stad en het OCMW vormen dan één geheel, al blijven beiden wel elk hun eigen kredieten houden.

Ook nieuw is de gecorrigeerde autofinancieringsmarge, die het makkelijker moet maken om een fictief evenwicht te doorprikken. Deze nieuwe maat houdt, in tegenstelling tot de gewone autofinancieringsmarge, rekening met de algehele uitstaande schuld van de stad. Meteen blijven de bulletleningen, die nog ontsnapten in de bovenstaande formule van de klassieke autofinancieringsmarge (er is namelijk geen echte periodieke aflossing bij dat soort van leningen, red.), niet langer onder de radar.

Feedback over ons leerproces?

Vul aan, verbeter, post tips en links en help samen met ons de stadsbegroting inzichtelijker te maken.

Hoe we die kritiek van het Agentschap Binnenlands Bestuur op het budget 2019 van het Sociaal Huis wisten te achterhalen? Dankzij een simpel openbaarheidsverzoek. Trouwe lezers van dit magazine weten natuurlijk al langer dat ook de e-mails van ambtenaren onder de openbaarheidswetgeving vallen...

Follow @asgaupaust