Een maand nadat de basisdemocratie in Mechelen even ‘on hold’ leek gezet – alle raadscommissies werden bij politieverordening geannuleerd – gooit het Mechels stadsbestuur het nu over een andere boeg. Voortaan kunnen Mechelaars alle digitale raadscommissies live meevolgen via het YouTube-kanaal van de stad. Of hoe een wereldwijde crisis de lokale politiek in extremis tot in de huiskamer van haar burgers brengt.

Het zag er bij de uitbraak van de Corona-crisis, midden maart, even problematisch uit voor de lokale openbaarheid van bestuur. Met de politieverordening van 20 maart liet burgemeester Vandersmissen (Open VLD) alle raadscommissies schrappen tot en met 5 april. Zo verdwenen in totaal 5 raadscommissies van de kalender (daarbij rekenen we eveneens de raadscommissie Financiën van 12 maart, die de avond voorafgaand aan de lockdown-light van 13 maart werd geannuleerd; en de commissies Mobiliteit en Sociale Zaken van respectievelijk 18 en 19 maart, red.) Ook de raad voor maatschappelijk welzijn werd afgeblazen om een eventuele verdere verspreiding van het COVID-19 virus te vermijden.

De gemeenteraad van 30 maart ging dan weer wel door. Met een afgeslankte agenda én in digitale vorm, via Microsoft Teams, waarbij elk raadslid vanuit zijn of haar ‘kot’ deelnam aan de vergadering. Maar voor pers en publiek was er geen plaats voorzien. Waarop zowel de sp.a- als de N-VA-fractie, tijdens die digitale gemeenteraad van einde maart, het stadsbestuur opriepen om de videoconferentie voortaan ook live en openbaar te streamen. Wel viel de video van de bewuste raadszitting kort nadien op het YouTube-kanaal van de stad te zien.

De videoconferentie van de Mechelse gemeenteraad van gisterenavond staat online. Opmerkelijk: zowel vanuit de sp.a- als de N-VA-fractie klonk de oproep om bij toekomstige videoconferenties ook #livestream te voorzien #grmechelen pic.twitter.com/15ntm09j6N

— As Gau Paust (@asgaupaust) April 1, 2020

Een week later besliste een nieuwe politieverordening van 7 april dat voortaan ook alle gemeenteraadscommissies via videoconferentie zouden verlopen, net zoals de raad voor maatschappelijk welzijn. Van een live stream voor de digitale gemeenteraad – laat staan voor de raadscommissies – is er op dat moment nog geen sprake. Wel had het college de dag voordien, op 6 april, aan de ICT-afdeling van de stad de opdracht gegeven om te onderzoeken of een live stream van de videoconferentie mogelijk is.

De stream van de [gemeenteraads]zitting wordt nadien openbaar gemaakt via de website van de stad.

In de politieverordening van 7 april 2020 is er nog geen sprake van live streaming.

Een dikke week later, op 16 april, volgt het antwoord op dat ICT-onderzoek via een persbericht van de stad: habemus papam.

Persbericht van stad Mechelen: de eerstvolgende raadscommissie (da's die over Algemene Zaken op 21 april) zal #live te volgen zijn via het YouTube-kanaal van de Stad. Puik werk! #transparant #2800love

— As Gau Paust (@asgaupaust) April 16, 2020

Opmerkelijk: de politieraad roept de Corona-crisis wel nog steeds in als excuus om haar vergadering van 23 april achter gesloten deuren te houden. Al komt dit niet helemaal uit de lucht gevallen: de federale overheidsdienst Binnenlandse Zaken raadde begin deze maand nog aan dat het principe van openbaarheid van de zitting in de huidige omstandigheden niet nageleefd kan worden.

Volg hier op dinsdag 21 april vanaf 20:00 live de commissie Algemene Zaken met een laatste stand van zaken over de Corona-crisis in onze stad. Toelichting krijg je van burgemeester Vandersmissen, de noodplanambtenaar en de korpschef van de politiezone Mechelen-Willebroek.

Follow @asgaupaust

---

Stad Mechelen gaat voortaan ook alle digitale raadscommissies streamen. Een heuse opsteker voor iedereen die de lokale basisdemocratie een warm hart toedraagt. Nu nog een live stream voor de politieraad…

---

UPDATE 22.04.2020

Op de facebook-pagina van het magazine As Gau Paust lees je een verslagje van de eerste digitale raadscommissie.

UPDATE 23.04.2020

Het zijn bijzondere tijden, maar ook steeds transparantere tijden. Ook de politieraad van 23.04 kon je als burger via livestream meevolgen. Goed werk is dat.

En er is nog meer #transparant nieuws uit Mechelen: ook de #politieraad van donderdag 23 april is zo meteen vanaf 20:00 via #livestream te volgen 👍 https://t.co/Lz9JiisvYc

— As Gau Paust (@asgaupaust) April 23, 2020

UPDATE 27.04.2020

Dat de pers als eerste op de hoogte was van de digitale live-sessie van de raadscommissie Algemene Zaken, vond N-VA-fractieleider Marc Hendrickx toch niet echt kunnen, reageerde de man tijdens de voorbije gemeenteraadszitting. Waarop waarnemend burgemeester Vandersmissen aanstipte dat dit eigenlijk door een vraag van een burger naar buiten kwam.

De pers was het eerst op de hoogte, horen we via N-VA-fractieleider Hendrickx, waarna de burgemeester even de geschiedenis schetst: "Aan de basis van de communicatie naar buiten lag een vraag van een burger…" #grmechelen pic.twitter.com/kFAmhURXsO

— As Gau Paust (@asgaupaust) April 27, 2020

UPDATE 08.05.2020

Het onderzoeksmagazine Apache (partner-site van As Gau Paust) onderzocht de impact van de Corona-crisis op de organisatie van gemeenteraden in Vlaamse steden en gemeenten. 65 Algemeen Directeurs beantwoordden de vragenlijst. Wij hielpen mee bij het opstellen van de enquête.

Corona leidde eerst tot massale afgelastingen van gemeenteraden, maar al gauw werd digitaal vergaderd.

Vaak kan pers en publiek evenwel niet live volgen. Raadsleden missen diepgang in het debat.

De bevindingen uit 65 Vlaamse steden een gemeenten. https://t.co/P0fpU0A4vH

— apache/ (@Apache_be) May 9, 2020