Ondanks het imago van ‘diversiteit-stad’ ontsnapt ook Mechelen niet aan discriminatie op de private huurmarkt. De academische studie die het stadsbestuur hierover bestelde, duwt op enkele zere plekken waaronder etnische afkomst, inkomensbron en gezinssamenstelling. Toch is lang niet elk verschil tussen kansen op discriminatie ook betekenisvol.
Foto: Sint-Jozef, de Duiveltjes en Het Paradijske op de Haverwerf
Leren uit data is van wezenlijk belang om een stad behoorlijk te besturen. Willen we het stadsbestuur degelijk kunnen controleren dan moeten we zelf ook leren om statistisch te redeneren. Daarom lanceert het Mechels magazine As Gau Paust een volledig nieuwe lessenreeks: geen paniek het is maar statistiek. In les 1 staan we even stil bij het begrip significantie.
Of er gediscrimineerd wordt op de Mechelse huurmarkt? Absoluut, stellen de onderzoekers die in opdracht van Stad Mechelen de toegankelijkheid van de private huurwoningmarkt onderzochten. “De correspondentietesten [schriftelijke praktijktesten, red.] tonen objectief aan dat discriminatie een structureel probleem is op de private markt in Mechelen. Reeds tijdens de eerste fase van het verhuurproces – het al dan niet worden uitgenodigd als geïnteresseerde kandidaat voor een plaatsbezoek – wordt er gediscrimineerd.”
Maar in haar persbericht doet Stad Mechelen uitschijnen dat je alle kansen op discriminatie op basis van inkomensbron gecombineerd met afkomst van de kandidaat-huurder zomaar naast elkaar kunt zetten. Hierdoor lijkt het bijvoorbeeld dat je als kandidaat-huurder met Marokkaanse naam én loon minder kans maakt op een plaatsbezoek in Mechelen dan een kandidaat-huurder met klassiek-Belgische naam en een uitkering.
“De praktijktesten tonen aan dat een kandidaat met een sociale uitkering en van Marokkaanse afkomst het minst per mail wordt uitgenodigd voor een plaatsbezoek (17%), gevolgd door de kandidaat met een loon en van Marokkaanse afkomst (21%) en de kandidaat met een sociale uitkering en van Belgische afkomst (26%), terwijl de kandidaat met een loon en van Belgische afkomst het meest uitgenodigd werd (29%). Ook hier zijn de verschillen veel meer uitgesproken bij particuliere verhuurders dan bij makelaars.”
Persbericht Stad Mechelen
Toch stoelt niet elk vastgesteld verschil in discriminatie tussen specifieke groepen van kandidaat-huurders per se op meer dan toeval. Door met een simpele vaststelling – louter op het zicht – te bepalen welke twee percentages de grootste is, kun je de bal misslaan. Of om het met een boutade te zeggen: het is niet omdat je kunt tellen, dat je ook kunt rekenen…
Niet-significant
Dat berekenen gebeurt trouwens aan de hand van een ‘significantie-toets’. Of het verschil in discriminatie tussen Mechelaars met Marokkaanse roots met loon en Mechelaars met Belgische roots en een uitkering ook significant was? Dat stond niet in het persbericht van de stad vermeld. We vroegen het aan professor Verhaeghe (VUB), één van de auteurs van het onderzoeksrapport:
Niet dus.
| Significant betekent volgens de Dikke van Dale ‘veelbetekenend’. Vertaald naar de statistiek wil dat eigenlijk zeggen dat het resultaat waarschijnlijk niet op toeval berust en er dus hoogstwaarschijnlijk iets aan de hand is. Maar wanneer is een resultaat (of een verschil) voldoende afwijkend om significant te zijn? Doorgaans noemt men alleen uitkomsten significant als die een erg kleine kans (p) hebben om bij toeval voor te vallen. Denk dan aan een kans die kleiner is dan 1 op 100 (p < 0.01) of 5 op 100 (p < 0.05)*. Professor Verhaeghe gebruikte bij zijn significantie-toets de nog minder strenge regel van 10 op 100 (p < 0.10). In het onderzoeksrapport noemen de onderzoekers die laatste p-waarde trouwens “randsignificant” en waarschuwen ze bij de interpretatie ervan: “Omdat we vaak met kleine steekproeven werken, geven we ook de resultaten met een p-waarde lager dan 0.10, maar deze moeten voorzichtig geïnterpreteerd worden.” |
Het verhaal dat zowel Gazet van Antwerpen als Het Nieuwsblad brachten als zou een kandidaat van Marokkaanse afkomst die werkt nog altijd minder kans op een huurwoning hebben in Mechelen dan iemand met Belgische roots die leeft van een uitkering klopt dus niet. Met andere woorden: een kandidaat-huurder met een Marokkaanse naam en loon wordt even weinig uitgenodigd als een kandidaat-huurder met een Belgische naam en een uitkering. Wel wordt-ie, volgens professor Verhaeghe, minder uitgenodigd dan zijn ‘Belgische tegenhanger’ met een loon – al is dat verschil “weliswaar randsignificant door de kleine steekproefgrootte”.
| BELEIDSAANBEVELINGEN De onderzoekers besluiten hun onderzoeksrapport met 7 aanbevelingen voor het Mechels stadsbestuur: 1. Uitbreiding van het huurwoningaanbod in Mechelen 2. Empowering van vastgoedmakelaars 3. Uitdiepen van het ondersteuningsaanbod voor huurders en verhuurders 4. Campagne rond vooroordelen 5. Versterken van de meldingsbereidheid 6. Sensibiliserende en juridische praktijktesten en mystery shopping bij vastgoedmakelaars 7. Sensibiliserende en juridische praktijktesten bij particuliere verhuurders |
* Bij deze beschrijving baseerden we ons onder meer op het uitstekende boek Statistiek in woorden – (nog) niet beschikbaar in de bibliotheek van Mechelen, maar we deden alvast de suggestie… 😉
UPDATE 15.06.2020
Professor Verhaeghe geeft op Twitter nog mee dat hij doorgaans vraagt om artikels over zijn onderzoek na te lezen om misverstanden tegen te gaan. Het doet ons een beetje dromen van een Vlaamse versie van STATS, waar statistisch geschoolde vrijwilligers over gans de VS journalisten helpen bij het ‘factchecken’ van data en statistieken tegen deadline-snelheid. Inclusief persberichten.
Feedback over ons leerproces?
Vul aan, verbeter, post tips en links en help samen met ons de statistiek over onze stad inzichtelijker te maken.
Follow @asgaupaust
As Gau Paust 