De nieuwe Mechelse financieel directeur, die vanaf oktober het ambtenarengild vervoegt, kan maar beter de mouwen opstropen: van 2020 tot 2025 plant het Mechelse stadsbestuur om de ‘totale gecorrigeerde autofinancieringsmarge’ van -20,5 miljoen euro naar -1,7 miljoen euro terug te brengen. Dat blijkt uit de eerste aanpassing van het Mechelse meerjarenplan 2020-2025.
Foto: waterval in Planckendael
Welkom bij onze zomerklas over ‘begrotingskunde voor beginners’. Dit keer gaan we dieper in op een nieuwe financiële indicator: de gecorrigeerde autofinancieringsmarge.
Sinds 2020 is er een nieuwe indicator bijgekomen om de financiële gezondheid van Stad en OCMW door te lichten: de gecorrigeerde autofinancieringsmarge. Trouwe leerlingen van onze lessenreeks begrotingskunde voor beginners herinneren zich ongetwijfeld dat de ‘gewone’ autofinancieringsmarge het bedrag is dat overblijft nadat een bestuur uit het saldo van exploitatie-uitgaven en -ontvangsten ook de periodieke aflossingen van leningen heeft betaald. Waardoor je de autofinancieringsmarge het makkelijkst kunt vergelijken met het appeltje voor de dorst dat overblijft aan het eind van het geschatte meerjarenplan. Geen toeval dus dat de Vlaamse overheid de lokale besturen verplicht om die autofinancieringsmarge aan het eind van de meerjarenplanning positief in te schatten.
Achterpoortje
Maar die financiële norm heeft een achterpoortje: zo blijven bulletleningen per definitie onder de radar bij de berekening van de autofinancieringsmarge – doordat je bij dit type van leningen het grootste deel pas op de eindvervaldag moet terugbetalen. De gecorrigeerde autofinancieringsmarge tackelt dat probleem. Deze indicator toont de autofinancieringsmarge zoals die eruit zou zien indien het bestuur alle schulden met klassieke leningen financiert – dat betekent: met jaarlijkse aflossingen en over een normale aflossingsperiode. Hoewel je hiermee een transparanter beeld krijgt van de financiële gezondheid van het stadsbestuur, is die gecorrigeerde autofinancieringsmarge geen opgelegde norm.
En dus moet die gecorrigeerde autofinancieringsmarge ook niet positief zijn in het laatste jaar van de meerjarenplanning, zoals dat wel voor de ‘gewone’ autofinancieringsmarge geldt. Toch krijgen gemeenteraadsleden, via het besluit van de Vlaamse regering over de lokale beleids- en beheerscyclus, de tip mee om het verschil tussen beide autofinancieringsmarges in de gaten te houden: “Als de autofinancieringsmarge kleiner is dan de gecorrigeerde autofinancieringsmarge is er geen probleem. In het geval de autofinancieringsmarge (veel) groter is dan de gecorrigeerde, schuift een bestuur de leningslasten door naar een volgende legislatuur of generatie en is er mogelijk sprake van een fictief structureel evenwicht. Door deze bijkomende indicator op te nemen in de beleidsrapporten krijgen de raadsleden een vollediger beeld over de schuldenstructuur van hun bestuur.”
In het geval de autofinancieringsmarge (veel) groter is dan de gecorrigeerde, schuift een bestuur de leningslasten door naar een volgende legislatuur of generatie en is er mogelijk sprake van een fictief structureel evenwicht.
Besluit van de Vlaamse Regering over de beleids- en beheerscyclus van de lokale [en de provinciale] besturen
De gecorrigeerde autofinancieringsmarge is gelijk aan de autofinancieringsmarge vermeerderd met de periodieke aflossingen en verminderd met 8% van de totale financiële schuld op 31 december van het vorige boekjaar. De regelgeving bepaalt, met andere woorden, dat de aangewezen aflossingen 8% van de totale financiële schuld op 31 december van het vorige boekjaar zijn. Dit komt neer op een gemiddelde looptijd van 12,5 jaar.
Voor Mechelen is het verschil tussen de ‘gewone’ autofinancieringsmarge en de gecorrigeerde autofinancieringsmarge dit jaar -4,3 miljoen euro. Op het eind van de meerjarenplanning is dat verschil teruggebracht tot -2,4 miljoen euro.

Toch zou je bijna gaan vergeten dat je niet alleen naar de schuld van de Stad en het OCMW, maar ook naar de bijkomende schuld van de autonome gemeentebedrijven (AGB’s) moet kijken. Uiteindelijk is het stadsbestuur als ‘moederbestuur’ ook verantwoordelijk voor de financiële gezondheid van de ganse groep, dus inclusief de ‘dochters’ (Het gaat om de AGB’s Energiepunt Mechelen, Mechelen Actief in Cultuur en Sport Actief Mechelen en de Welzijnsvereniging Dodoens, red.). Zelfs al gelden er voor het financieel evenwicht op groepsniveau geen afzonderlijke normen.
Wanneer je bij de berekening van de gecorrigeerde autofinancieringsmarge ook rekening houdt met de financiële situatie van de autonome gemeentebedrijven dan krijg je de ‘totale gecorrigeerde autofinancieringsmarge’. In 2025 klokt die in Mechelen af op -1,7 miljoen euro, dit jaar is die nog op -20,5 miljoen euro ingeschat.
De nieuwe statutair financiële directeur, die op 1 oktober aan 12 maanden proefperiode begint, heeft meteen een uitdaging klaarliggen.
Follow @asgaupaustFeedback over ons leerproces?
Vul aan, verbeter, post tips en links en help samen met ons de stadsbegroting inzichtelijker te maken.
De gecorrigeerde autofinancieringsmarge hoeft niet positief te zijn op het eind van de meerjarenplanning, aangezien het geen norm is. Toch beveelt Vlaanderen de gemeenteraadsleden aan om in de gaten te houden of de ‘gewone’ autofinancieringsmarge niet veel groter is dan de gecorrigeerde autofinancieringsmarge op het eind van de planningsperiode. Omdat in dat geval het bestuur de leningslasten doorschuift naar een volgende legislatuur of generatie en er mogelijk sprake is van een fictief structureel evenwicht.
Weer wat bijgeleerd! Binnen 5 jaar nog eens naar dit artikel kijken…
LikeLike