De provincie Antwerpen wil 10 bomen laten vellen in de Aartsbisschoppelijke tuin in het hart van onze stad. Bij 4 ervan klinkt als reden “zinloze plaats, onderhoud” op de beschrijvende nota van de geplande werken. Een verkeerde verwoording, erkent de provincie in een reactie aan het magazine As Gau Paust en spreekt daarom liever van “een minder relevante historische inplanting”. Op die manier verdwijnen enkele gekandelaarde bomen en komen exemplaren zonder snoeivorm in de plaats. Een duurzamere keuze, verantwoordt de provincie dit plan.

Foto: Leuvense Vaart

Wat die “zinloze plaats” precies te betekenen had als reden voor de bomenkap in de tuin van het Aartsbisschoppelijk paleis, vroegen we aan de provincie Antwerpen, die instaat voor het beheer van de Aartsbisschoppelijke tuin. De provincie wil die tuin namelijk renoveren en daarbij ook 10 bomen laten kappen in het hart van Mechelen, lezen we in de beschrijvende nota bij de aanvraag voor de omgevingsvergunning. 

De tuin wordt gerenoveerd. Een zinloze plaats is idd een verkeerdere verwoording voor een minder relevante historische inplanting. De provincie kapt enkel bomen owv veiligheid (aantasting), onmogelijkheid tot behoud en als veilig onderhoud onmogelijk is. (1/2)

— Provincie Antwerpen (@prov_antwerpen) September 4, 2020

In mooi Nederlands betekent die “zinloze plaats” zoveel als “een minder relevante historische inplanting”, krijgen we via Twitter van de provincie te horen. Laura Joosten, de projectarchitect die het dossier opvolgt, benadrukt per mail dat de provincie “streeft naar een correct ontwerp met veel aandacht voor groen en erfgoed”. Joosten verwijst daarbij naar de openstelling van de tuin, de huidige investeringen en een heraanplantingsbeleid van bomen en groen.

Boombeeld

“Het gaat om drie lindebomen die in het verleden zijn beheerd als kandelaarbomen. Het kandelaren noch de inplanting van de bomen werden als historisch relevant beoordeeld”, schrijft Joosten.

“In plaats van te kiezen voor dit intensieve snoeibeleid, wat niet duurzaam noch ecologisch is, kiezen we ervoor deze bomen te vellen en te vervangen door standplaatsgeschikte bomen die vrij van vormsnoei zullen zijn.” Volgens Joosten is dat een duurzame en te verantwoorde keuze: “De nieuwe bomen zullen een grotere ecologische waarde hebben. Gekandelaarde bomen hebben namelijk niet de kans een grote bladmassa, bloemen en vruchten aan te maken met de daarbij horende ecologie.”

Het kandelaren noch de inplanting van de bomen werden als historisch relevant beoordeeld

Laura Joosten – provincie Antwerpen

Het Technisch Vademecum Bomen omschrijft kandelaren als een snoeivorm waarbij alle gesteltakken periodiek geknot worden. Volgens de ‘bomen-bijbel’ van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) vereisen snoeivormen (zoals kandelaren) een intensief beheer: “ze moeten jaarlijks of om de paar jaren gesnoeid worden. Het gebruik van snoeivormen moet dus goed afgewogen worden.”

Van 3 van de 4 lindes die volgens de beschrijvende nota op een ‘zinloze plaats’ staan, vonden we in de bijgevoegde boomfiche meer gedetailleerde gegevens terug over de toestand van elk exemplaar. Zo is één van de vermelde controlepunten de conditie van de boom, uitgedrukt in een getal op een schaal van 0 tot 1 – waarbij een een kerngezonde boom een 1 krijgt. De conditie-score van de 3 lindes bedroeg telkens 0,8: een goede score – zeker in vergelijking met de rest van alle 82 onderzochte bomen. Al merkt het Technisch Vademecum Bomen op dat de conditie een momentopname is en niet zegt hoe de boom zich in de toekomst zal ontwikkelen.

De 3 lindes kregen bij de controle in de zomer van vorig jaar het label van ‘veilige boom’ mee. Wat zoveel betekent als een boom zonder gebreken die binnen 3 jaar (in 2022, red.) opnieuw visueel gecontroleerd moet worden. Wel beval het controlerapport de provincie nog aan om de gekandelaarde bomen voortaan volgens de “wisselsnoei methode” te beheren om de uitputting van de boom op termijn te voorkomen.

Voor de renovatie voorziet de provincie 33 nieuwe bomen, waarvan er al 11 aangeplant zijn. “We zijn ons bewust dat 1 op 1 heraanplant onvoldoende is”, stipt Joosten aan. “We zetten ook in op lange termijnbeheer waarbij steeds wordt gekeken of er nieuwe bomen toegevoegd kunnen worden met afweging van de historische context.”

Het openbaar onderzoek voor de heraanleg van de tuin van het Aartsbisschoppelijk paleis loopt nog tot en met 2 oktober 2020. Tot dan kunnen Mechelaars hun bedenkingen kwijt bij dit plan. Uiteindelijk is het de stad Mechelen zelf die de omgevingsvergunning al dan niet zal verlenen.

#weetje Er loopt een openbaar onderzoek tot en met 2 oktober voor de heraanleg van de tuin van het Aartsbisschoppelijk paleis, het kappen van 10 bomen en het plaatsen van verschillende constructies pic.twitter.com/WT5VKzYpD2

— As Gau Paust (@asgaupaust) September 3, 2020

Follow @asgaupaust