Al ruim één jaar lijkt het Mechels stadsbestuur zich niet aan een beslissing van de gemeenteraad te houden om de verslagen van alle adviesraden te publiceren: zowel de verslagen van de GECORO als die van de Kwaliteitskamer weigert de Stad online te zetten. Na een klacht hierover bij de Vlaamse overheid laat het stadsbestuur straks – naar alle waarschijnlijkheid – ook officieel beide adviesraden schrappen uit de oorspronkelijke gemeenteraadsbeslissing voor meer actieve openbaarheid. Een gemiste kans voor een transparantere stad.

Foto: Straatanimatie.eu tijdens Sfeerdok op Keerdok

Het Mechelse stadsbestuur komt straks, tijdens de gemeenteraadszitting van maandag 27 juni – naar alle waarschijnlijkheid – terug op haar belofte die ze samen met een voltallige gemeenteraad maakte om alle verslagen van de Mechelse adviesraden online te plaatsen voor elke Mechelaar. Niet dat dit veel aan de huidige situatie verandert, want de verslagen van de GECORO – da’s de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening – en die van de Kwaliteitskamer, die concrete adviezen geeft over de grote stadsontwikkelingsprojecten, konden Mechelaars nog geen enkele keer terugvinden op de site van Stad Mechelen. 

En da’s geen toeval, zo bleek uit navraag bij de stad. “Er werd inderdaad door het college beslist dat enkel officiële adviezen zouden gepubliceerd worden”, reageerde de kabinetschef van waarnemend burgemeester Alexander Vandersmissen (Open VLD) op onze vraag waar we de verslagen van de GECORO konden vinden. “Er worden dus geen agenda’s of verslagen opgezet.”

Er werd inderdaad door het college beslist dat enkel officiële adviezen zouden gepubliceerd worden

De kabinetschef van waarnemend burgemeester Vandersmissen bevestigt op die manier dat het college, in het geval van de GECORO, de beslissing van de Mechelse gemeenteraad om de verslagen van alle adviesraden op de site van de stad te publiceren, niet volgde.

In het geval van de Kwaliteitskamer verklaarde de kabinetschef dat dit “geen eigenlijke adviesraad” is en er daarom geen verslagen over de vaak al vrij concrete projecten online verschijnen. Een opmerkelijk standpunt, als je weet dat het de Mechelse gemeenteraad zelf was die deze kamer destijds als adviesorgaan oprichtte. (Het decreet lokaal bestuur stelt in artikel 41, 13° dat het inrichten van adviesraden en overlegstructuren behoort tot de exclusieve bevoegdheid van de gemeenteraad, red.) Bovendien noemde het stadsbestuur in september 2019, als antwoord op een schriftelijke vraag, de kwaliteitskamer wel nog één van de actieve adviesraden in Mechelen.

Pikant detail: de Kwaliteitskamer verdween eind 2021 geruisloos uit het overzicht van alle stedelijke adviesraden op de website van Stad Mechelen. Nochtans blonk die Kwaliteitskamer de maanden daarvoor wel nog gewoon tussen de adviesraden op de site van de Stad – dat was ook het geval in april 2021 toen de gemeenteraad unaniem besliste om voortaan de verslagen van alle adviesraden online te publiceren.

Iemand de Mechelse #kwaliteitskamer onlangs nog gezien? (De link naar de kwaliteitskamer blijkt verdwenen op het overzicht met adviesraden op de site van onze stad. Op 14/11 was-ie er wel nog… pic.twitter.com/pOXEo0OE5I

— As Gau Paust (@asgaupaust) November 21, 2021

Maar Mechelaars krijgen dus geen enkel verslag te lezen op de site van Stad Mechelen over de ruimtelijke discussiepunten of concrete vragen uit beide adviesraden. Enkel de officiële adviezen van de GECORO verschijnen online. Nochtans had de gemeenteraad ruim een jaar geleden, op voorzet van het oppositie-duo Anne Delvoye (N-VA) en Thijs Verbeurgt (Vooruit), volmondig voor transparante verslagen van alle adviesraden gestemd.

Catch-22

Of de Vlaamse ambtenaar van dienst bij het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) – dé expert in bestuurlijke wetgeving voor lokale besturen – ons even kon bevestigen of de beslissing van het Mechels college, om geen enkel verslag van de GECORO en de Kwaliteitskamer te publiceren, in strijd is met het gemeenteraadsbesluit?

Helaas wou niemand bij ABB inhoudelijk reageren op onze persvraag: “In principe nemen wij geen standpunten in met betrekking tot vragen die mogelijks nog als klacht in het kader van bestuurlijk toezicht naar boven kunnen komen.”

U vraagt of de beslissing van het Mechelse college in strijd is met het besluit van de gemeenteraad dat stelt dat de agenda’s en verslagen van de GECORO worden gepubliceerd. Wanneer ABB hierover een formele klacht ontvangt, zal het dossier grondig onderzocht worden in het kader van het bestuurlijk toezicht.

Antwoord van het Vlaams Agentschap Binnenlands Bestuur op onze persvraag. Ziedaar onze catch-22: dé expert ter zake wil niet inhoudelijk reageren op een persvraag tenzij die vraag als klacht wordt ingediend bij diezelfde expert…

Om elke mogelijke welles-nietes-discussie de kop in te drukken, beslisten we om onze persvraag dan maar als klacht in te dienen bij de Vlaamse overheid. Een persvraag verpakt als klacht, omdat het niet anders kan. Zo is meteen ook elk misverstand de wereld uit geholpen: de Vlaamse overheid is namelijk dé expert inzake lokale bestuurlijke regelgeving en bovendien valt haar uitspraak, gezien ze ook toezichthoudende overheid is, niet te ontkennen door het Mechelse stadsbestuur. 

Vlucht vooruit?

Het is dan ook niet toevallig dat de Mechelse gemeenteraad straks een aanpassing van het eerdere, unaniem goedgekeurde gemeenteraadsbesluit op het bord krijgt. Dit keer stelt het stadsbestuur voor om een uitzondering te maken voor de verslagen van de GECORO en de Kwaliteitskamer. In dit nieuwe voorstel moeten zij hun verslagen, als enige adviesraden, namelijk niet publiceren op de site van de Stad.

Hiermee lijkt het stadsbestuur ook alle wind uit de zeilen te halen van de klacht die dit magazine indiende bij de Vlaamse overheid. Door het gemeenteraadsbesluit aan te passen en de publicatieplicht voor de verslagen van de adviesraden GECORO en Kwaliteitskamer expliciet te schrappen, lijkt het stadsbestuur voor de vlucht vooruit te kiezen en wordt de klacht er, na de aanpassing van het gemeenteraadsbesluit, mogelijks eentje ‘zonder voorwerp’. (Bij publicatie van dit artikel ontvingen we nog geen officiële uitspraak van het Agentschap Binnenlands Bestuur naar aanleiding van onze klacht. Zodra we die in de bus krijgen, hoort u het meteen, red.)

Wanneer de gemeenteraad straks op maandag 27 juni 2022 beslist dat de verslagen van de GECORO en de Kwaliteitskamer niet meer online hoeven te verschijnen, zoals dat tot op vandaag wel nog moet voor alle Mechelse adviesraden, dan krijgt het ruimtelijk debat in Mechelen er in één beweging ook officieel een stuk minder transparantie bij…

Klachtenprocedure als journalistieke techniek

Bij het magazine As Gau Paust geloven we niet in enerzijds-anderzijds-journalistiek. Natuurlijk is wederhoor vandoen. Maar kun je ‘de waarheid’ laten liggen, als wat die ene of andere kant te zeggen heeft, indruist tegen wat ‘waarheidsgetrouw’ is? Ja, dat betekent dat je niet zomaar de ene partij tegenover die andere zet in je verhaal en klaar. Dat die andere partij soms niet echt wil antwoorden, dat helpt ook niet. Maar wat moet je dan als journalist? Een klachtenprocedure kan helpen om een expliciet standpunt te forceren waardoor je jouw verhaal waarheidsgetrouw helemaal op scherp krijgt. Een extra techniek die je als journalist helpt voorbij dat welles-nietes-cliché.

Het onafhankelijk magazine As Gau Paust bouwt mee aan een transparantere stad. Daarbij kan het gericht inzetten van een klachtenprocedure de journalistieke zoektocht naar de feiten – ‘de naakte waarheid’, zo je wil – in een stroomversnelling brengen. Zo bekent het Mechelse stadsbestuur straks – naar alle waarschijnlijkheid – kleur in het dossier van de adviesraden en lijkt zij, na het schrappen van de online publicatieplicht voor de verslagen van de GECORO en de Kwaliteitskamer, onrechtstreeks toe te geven dat ze al ruim een jaar lang een eerdere gemeenteraadsbeslissing met de voeten trad.

---

UPDATE

Zet Mechelen een transparantiestapje achteruit?

UPDATE (2)

En jawel hoor, het Mechelse stadsbestuur heeft inderdaad meer dan een jaar lang de beslissing van de gemeenteraad om ook de verslagen van de GECORO en de Kwaliteitskamer online te publiceren onterecht naast zich neergelegd… Lees meer in onze bijlage.

Vind jij deze journalistiek ook belangrijk?

In het magazine As Gau Paust lees je geen gechambreerde persberichten, wel unieke nieuwsverhalen. We zijn dan ook voor minder én meer: minder morrelen in de marge, meer focussen op de structuren van het systeem. Minder snelheid in de nieuwskaravaan, meer reflecteren tijdens de tijd die daardoor vrijkomt.

Maar deze lokale journalistiek staat onder druk. Jouw steun is daarom broodnodig.